Oferujemy przegląd materiałów REHVA - Europejskiego Stowarzyszenia Praktyków HVAC przygotowanych dla istniejących systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji w budynkach użyteczności publicznej i komercyjnych, biurowcach i szkołach. Wytyczne te nie mogą być stosowane do systemów wentylacji i klimatyzacji pomieszczeń placówek medycznych, w których przebywają osoby zakażone.
DROGI PRZENOSZENIA ZAKAŻEŃ WIRUSOWYCH
Zrozumienie sposobów przenoszenia czynników wywołujących infekcje jest kluczowe dla określenia kroków niezbędnych do opanowania infekcji wirusowej i ochrony zdrowia ludzkiego.
Na podstawie obecnych informacji o rozprzestrzenianiu się COVID-19 podejrzewa się dwie drogi rozprzestrzeniania się wirusa: Kontakt - ręka-ręka, ręka-powierzchnia, z późniejszym przeniesieniem wirusa na błonę śluzową nosa, ust lub oczu przez przypadkowe dotknięcie ręką, a także wyprysk - przez rozprzestrzenianie dużych kropli/cząsteczek na ciało osoby zdrowej podczas kichania, kaszlu lub kontaktu z osobą zakażoną.
Istotny jest również trzeci sposób przenoszenia: droga fekalno-oralna. Ten sposób przenoszenia COVID-19 jest uznawany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) (informacja techniczna OIE z 2 marca 2020 r.). Dokument ten mówi o konieczności umycia niezakażonych i przykrycia ich skrzynkami jako środka zapobiegającego rozprzestrzenianiu się wirusa. Ponadto podkreśla się znaczenie zapobiegania wysychaniu wody w syfonach odpływów zainstalowanych w korytach i innych instalacjach sanitarnych w toaletach i łazienkach, regularne uzupełnianie w nich wody w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania syfonów. Jest to zgodne z obserwacjami poczynionymi podczas epidemii ciężkiego ostrego zespołu oddechowego (SARS) w latach 2002-2003, kiedy to suche pułapki na odpływach w systemach odwadniających zostały zidentyfikowane jako droga przenoszenia infekcji w kompleksie mieszkalnym (Amoy Garden) w Hongkongu.
1. Kontaktowe sposoby przenoszenia: Pośredni kontakt z człowiekiem z dużymi cząstkami (>10 µm) roznoszonymi przez osobę zakażoną i osadzającymi się na powierzchniach oddalonych nie więcej niż 1-2 m. Większość z tych dużych plamek spada na sąsiednie powierzchnie i przedmioty, takie jak podstawy, biurka, stoły itp. Kropelki te powstają w wyniku kaszlu i kichania (kichanie często powoduje powstanie większej ilości cząsteczek niż kaszel). Ludzie mogą się zarazić dotykając rękami tych posiniaczonych powierzchni lub przedmiotów, a następnie przenosząc zakażenie na siebie na błony śluzowe nosa, ust lub oczu.
2. Przenoszenie drogą kropelkową: Bezpośrednia ekspozycja na kropelki powstałe w wyniku kaszlu, kichania lub rozmowy z osobą zakażoną na błonach śluzowych osoby zdrowej. Często dzieje się tak z powodu ich bliskiego sąsiedztwa (w odległości 1-2 m).
3. Przenoszenie drogą powietrzną (przenoszenie za pomocą aerozolu): małe cząstki ("jądra" lub osad z kropli <5 µm) powstające po odparowaniu i wysuszeniu większych kropli (krople o wielkości 10 µm odparowują do wielkości "jądra" w ciągu 0,2 s), które z kolei powstają podczas kaszlu, kichania i mówienia u osób zakażonych są w stanie utrzymywać się przez długi czas (lata) w ich organizmach i pokonywać duże odległości, co znacznie zwiększa prawdopodobieństwo uwolnienia do układu oddechowego i błon śluzowych zdrowych ludzi. Wielkość cząstek koronawirusa wynosi 80-160 nm (0,1 μm) i pozostanie on aktywny przez kilka lat lub kilka dni (przy braku specyficznego oczyszczania). COVID-19 pozostaje aktywny do 3 lat we wnętrzu pomieszczenia oraz przez 2-3 dni na powierzchniach przedmiotów znajdujących się w pomieszczeniu w standardowych warunkach klimatu pomieszczenia. Te szkodliwe cząstki wirusów mogą pozostać we wnętrzu i przemieszczać się na duże odległości, zwiększając ryzyko rozprzestrzeniania się infekcji.
